ตอบคำถามต่อไปนี้
1. ให้นักศึกษาอธิบายคำว่า ศีลธรรม จารีตประเพณี และกฎหมายเหมือนหรือต่างกันอย่างไร (5 คะแนน)
ตอบ
ศีลธรรม หมายถึง
ความประพฤติที่ดีงามของมนุษย์
ซึ่งไม่ได้เกี่ยวข้องกับศาสนาหรือเชื้อชาติของบุคคลนั้น
แต่เป็นเรื่องเกี่ยวกับมโนธรรมหรือที่เรียกว่าจิตสำนึกที่ดีงามของบุคคลนั้นๆ
ที่มนุษย์ทุกคนควรจะมี เช่น ความยุติธรรมภายในจิตใจ ความรู้ผิดชอบชั่วดี
ความซื่อสัตย์ สุจริต ความชอบธรรม เป็นต้น
จารีตประเพณี
หมายถึง ระเบียบแบบแผนที่มนุษย์ประพฤติสืบทอดต่อๆกันมา
ซึ่งมักจะเป็นส่วนของการกระทำภายนอกของมนุษย์ โดยที่จารีตประเพณีอาจเกิดขึ้นเฉพาะกลุ่ม
เช่น เรื่องของการผิดผีระหว่างหญิงกับชาย ที่มีการแตะเนื้อต้องตัวกันก่อนแต่งงาน
เมื่อเป็นเช่นนี้ ทั้งคู่จะต้องแต่งงานและทำพิธีขมา
จารีตประเพณีนี้เป็นเรื่องของผู้คนทางภาคเหนือและภาคอีสานของไทย
แต่ไม่ใช่จารีตประเพณีของภาคใต้ เป็นต้น
กฎหมาย
หมายถึง
กฎเกณฑ์ที่ใช้บังคับกับมนุษย์ในสังคม ให้อยู่ในความสงบเรียบร้อย ไม่สามารถฝ่าฝืนได้
แต่หากผู้ใดฝ่าฝืนหรือไม่ปฏิบัติตามจะต้องได้รับโทษตามที่ได้กำหนดไว้ นอกจากนี้
กฎหมายยังเป็นสัญลักษณ์และเครื่องมือที่แสดงให้เห็นถึงความยุติธรรมและความเป็นธรรมในสังคม
ดังนั้นสามารถสรุปได้ว่า
ศีลธรรม จารีตประเพณี และกฎหมายมีความแตกต่างกันในด้านของการบังคับใช้ กฎหมาย
ทุกคนต้องปฏิบัติตามอย่างเคร่งครัด มีการกำหนดแบบแผนที่ชัดเจนอย่างเป็นลายลักษณ์อักษร
จารีตประเพณี เป็นแบบแผนที่กำหนดไว้แต่ไม่ได้กำหนดไว้เป็นลายลักษณ์อักษร เป็นเพียงการปฏิบัติสืบต่อกันมา
ถ้าไม่ทำตามก็ไม่มีข้อกำหนดในการลงโทษอย่างชัดเจน และศีลธรรม
เป็นเรื่องของจิตสำนึกภายในจิตใจในความเป็นมนุษย์
ซึ่งต่างจากจารีตประเพณีและกฎหมายอย่างสิ้นเชิงที่เป็นเรื่องของการกระทำภายนอก
แต่อย่างไรก็ตาม ทั้งศีลธรรม จารีตประเพณี และกฎหมาย ก็ถือเป็นสิ่งที่มาคอยช่วยกำกับการกระทำของมนุษย์ให้เป็นไปอย่างเรียบร้อยและดีงาม
สามารถอยู่ร่วมกับผู้อื่นในสังคมได้อย่างมีความสุข